JODIUM, WAT DOET HET, WAAR ZIT HET IN?

Jodium is een essentieel sporenelement, dat nodig voor de vorming van schildklierhormonen T3 en T4 aan te maken. Ze zijn belangrijk voor het regulieren van de stofwisseling. Jodium is eveneens van belang voor het goed functioneren van het zenuwstelstel en ondersteunt de energievoorziening. Jodium kan dus niet in onze voeding ontbreken. 

 

SCHILDKLIER

Zoals je dus hebt gelezen is, dat Jodium een onmisbaar sporenelement is voor je schildklier. Als de schildklier niet goed werkt, gebruikt het lichaam de energie langzamer of sneller dan zou moeten. Een te trage schildklier kan hierdoor onder andere voor een ongewenste gewichtstoename zorgen terwijl een te snelle schildklier gewichtsafname tot gevolg kan hebben. Verder zijn de schildklierhormonen noodzakelijk voor de groei en de ontwikkeling van het verstandelijk vermogen

 

Wat regelt de schildklier zoal:

• een constante, optimale temperatuur
• de energieaanmaak op celniveau en daarmee op ons fysieke, mentale en emotionele welbevinden
• de pompkracht van ons hart
• enzymen die de snelheid en effectiviteit van onder andere spijsvertering regelen
• de ontwikkeling van de foetus of baby
• de groeisnelheid van kinderen

Een belangrijke klier zou ik zo denken!

 

Er zijn verschillende soorten schildklieraandoeningen en ze hebben veel met jodium te maken. De meest voorkomende schildklieraandoeningen zijn:

Struma

Te snelle schildklier (hyperthyreoïde)

Te trage of niet werkende schildklier (hypothyreoïdie).

 

UITLEG:

Struma

Als er over struma of krop wordt gesproken, wordt niets anders bedoeld dan een zichtbare of voelbare vergroting van de schildklier. Deze vergroting kan egaal (diffuus) of knobbelig (nodulair) zijn. Als er één knobbel wordt gevoeld, spreekt men van uninodulair, zijn er meerdere knobbels, dan noemen we dit multinodulair. 
Struma kan het gevolg zijn van zowel een te traag als een te snel werkende schildklier.

 

Door de zwelling in de hals kan een struma de volgende symptomen geven:

• Slik klachten. 
• Een piepende ademhaling. 
• Gespannen gevoel in je hals.
• Heesheid. 

Te trage schildklier

Hypothyreoïdie is een te trage schildklier of zelfs niet meer werkende (hypothyreoïdie) maakt te weinig of geen schildklierhormonen aan. Hierdoor vertragen lichamelijke en geestelijke processen. Een te trage schildklier kan tijdelijk van aard zijn, maar deze aandoening is meestal chronisch. Onder chronisch wordt bedoeld een ziekte die lange tijd voortduurt. Volgens de Schildklier Organisatie Nederland hebben minimaal 400.000 in Nederland in 2014 een te trage schildklier.

Struma kan ook de kop opsteken bij een schildklier die juist te traag werkt. Dat merk je aan:

• Verlies van emotie en enthousiasme.
• Extreme vermoeidheid.
• Hartproblemen.
• Menstruatieproblemen.
• Libidoverlies.
• Gevoeligheid voor kou.
• Geen transpiratie.
• Haaruitval.
• Opgezet gezicht.
• Gewichtstoename.
• Hese/ diepere stem. 

Te snel werkende schildklier

Hyperthyreoïdie is de naam voor de aandoening waarbij de schildklier te veel schildklierhormoon produceert. Dit is in het bloed vast te stellen. Bij hyperthyreoïdie is de T4 spiegel verhoogd, en de TSH-waarde verlaagd.

Als struma een gevolg is van een te snel werkende schildklier, kun je last hebben van:

• Diarree, vaker ontlasting. 
• Hartkloppingen. Je hart klopt dan sneller dan normaal.
• Gewichtsverlies.
• Een gejaagd gevoel.
• ‘Oververhitting’. Je kunt niet goed tegen warmte. 
• Vermoeidheid.
• Kortademigheid bij inspanning.
• Warme vochtige handen.
• Krachtverlies in de spieren.
• Menstruatiestoornissen.
• Psychische klachten als angst en geïrriteerdheid.
• Zenuwachtig en nervositeit.
• Geheugenzwakte. 

 

AFVALLEN BIJ EEN TE TRAAG WERKENDE SCHILDKLIER:

Tegenwoordig zijn er zoveel hypes in voedingsland dat mensen doorgaans maar wat doen. Het ene dieet zegt: “alle koolhydraten eruit”; het andere zegt: “geen brood eten” weer een ander zegt: “eet geen zout”. Of wat dacht je van de crashdiëten waarbij je bijna niets meer mag?

De schildklier past zich meteen aan en vertraagt de stofwisseling. Soms wordt er ineens overgestapt op een ander soort voeding, men stapt over zonder idee te hebben wat dit met je gezondheid kan doen. Dan de elementaire diepten, zomaar voedingsgroepen schrappen zoals koolhydraten of eiwitten is echt niet slim, hormonen hebben deze nodig om goed te kunnen functioneren.

 

Zoals je nu begrijpt, gaat afvallen en jodium tekort hand in hand. Vooral bij mensen die veel moeite hebben met afvallen, kan de schildklier trager werken. Niet alle standaard bloedonderzoeken zullen dit aantonen. De marge waarin dit berekend wordt is zo ruim, dat het zelden er duidelijk uit komt. Maar stel dat je een koolhydraatarm dieet volgt, dan eet je vaak ook minder brood. Hierin zit juist jodium toegevoegd, dit krijg je nu je het juist nodig hebt, veel minder binnen. Het is dus van belang om te zorgen dat de inname van jodium op peil blijft. Jodium kan echter niet door het lichaam worden aangemaakt en is onmisbaar voor het goed functioneren van je lichaam. Per dag heb je 0.15 mg jodium nodig.

 

Jodium rijke voeding vind je o.a. in:

• zeewier, kelp & kelptabletten
• vis, koolvis, schelvis, kabeljauw, makreel, wijting, ansjovis, schol, bot, schar, zoute haring, sardines, tonijn, zalm, forel en pangasius.
• brood
• schaal en schelpdieren, kreeft, mosselen, coquilles, garnalen en oesters
• eieren
• keukenzout (met jodium)
• zuivel zoals, melk yoghurt en kwark
• kaas, bv mozzarella 
• zilvervliesrijst
• aardappelen
• fruit, cranberries, mango, banaan, aardbeien, ananas
• peulvruchten
• noten, paranoten, hazelnoten, walnoten, pistachenoten, cashewnoten, amandelen, pecannoten, macadamia`s 

AANKOMEN BIJ EEN TE SNEL WERKENDE SCHILDKLIER:

Een te snel werkende schildklier maakt te veel schildklierhormoon, dat nodig is voor bijvoorbeeld je stofwisseling. Dit alles wordt overigens geregeld vanuit je hersenen. Een te snel werkende schildklier leidt dan ook tot een te snelle stofwisseling.

Als je schildklier te snel werkt, wordt veel jodium uit het bloed in de klier opgenomen en ingebouwd in het schildklierhormoon. Daarom adviseer ik mensen met een te snel werkende schildklier om geen extra jodium te gebruiken. 

 

Drie behandelingsvormen

Bloedonderzoek is het middel om een te snel werkende schildklier aan te tonen. Dit gaat via je huisarts. Om exact te bepalen welke oorzaak deze versnelde schildklier heeft, kan een scan van je schildklier nodig zijn. Rust is soms het eerste wat je zelf kunt doen om de klachten wat te verminderen. Maar hoe dan ook is medische behandeling noodzakelijk. Behandeling kan op drie manieren:

1. Medicijnen

2. Radioactief jodium

3. Operatie

 

VITAMINES EN MINERALEN

Tekorten of juist een overmaat aan bepaalde vitamines en mineralen kunnen een afwijking aan de functie van de schildklier geven. De schildklier is afhankelijk van een aantal vitamines en mineralen. Deze voedingsstoffen zijn onmisbaar bij het onderhouden van de schildklier. Andersom kan een schildklieraandoening ook zorgen voor tekorten aan bepaalde vitamines en mineralen.

 

De belangrijkste tekorten aan vitamines en mineralen die aangevuld moeten worden bij schildklieraandoeningen zijn:

• Vitamine A, ook wel retinol genoemd, is betrokken bij de weerstand. Vitamine A wordt daarom ook wel de anti-infectie vitamine genoemd. Daarnaast speelt deze vitamine een rol bij de groei, het gezichtsvermogen en de gezondheid van huid en tandvlees. Vitamine A is essentieel voor de omzetting van het hormoon T3 naar T4. Tekorten hieraan kunnen de lichamelijke toestand van de mens verminderen. Vitamine A zit in dierlijke producten als vlees en vleeswaren, zuivelproducten, vis en eidooier. Daarnaast zit het als toevoeging in margarine, halvarine en bak- en braadproducten. Dat staat dan op het etiket. In lever zit veel vitamine A. 

• Vitamine B12 (cobalamine) maakt onderdeel uit van het vitamine B-complex en voorkomt een bepaalde vorm van bloedarmoede. Vitamine B12 is ook van belang voor een goede weerstand. Daarnaast speelt B12 een rol bij de vorming van gezonde rode bloedcellen, zorgt het voor een goede werking van het zenuwstelsel en draagt het bij aan de energievoorziening. Vitamine B12 zit alleen in dierlijke producten, zoals melk, melkproducten, vlees, vleeswaren, vis en eieren.

• Vitamine D is belangrijk voor sterke botten en tanden en bevordert de opname van de mineralen calcium en fosfor in de botten. Vitamine D speelt ook een rol bij de instandhouding van de weerstand en bij een goede werking van de spieren. De belangrijkste bron van vitamine D is zonlicht. Vitamine D wordt onder invloed van zonlicht in de huid aangemaakt.Vitamine D zit ook in eten: vooral in vette vis, en met wat lagere gehaltes in vlees en eieren. Vitamine D wordt toegevoegd aan halvarine, margarine en bak- en braadproducten. 

• Selenium of Seleen heeft dezelfde werking als een antioxidant en gaat de vorming van schadelijke stoffen in het lichaam tegen. Een antioxidant is een molecuul dat schadelijke stoffen in het lichaam onschadelijk kan maken.Seleen zit in veel voedingsmiddelen, zowel dierlijke (vis en vlees) als in plantaardige producten. Er zijn aanwijzingen dat jonge mannen en vrouwen, zwangere vrouwen en tienermeisjes mogelijk te weinig seleen binnenkrijgen.

• Zink is nodig bij de opbouw van eiwitten en daarmee voor de groei en vernieuwing van weefsel. Zink zorgt ook voor gezonde botten, haar en huid, en een goed geheugen. Daarnaast speelt dit mineraal een rol bij de opbouw en afbraak van koolhydraten. Zink is tevens betrokken bij de vorming van schildklierhormonen.Zink komt in kleine hoeveelheden voor in veel verschillende voedingsmiddelen, zoals vlees, kaas, graanproducten, noten en schaal- en schelpdieren zoals garnalen en mosselen. 

• IJzer is een belangrijk bestanddeel van hemoglobine, een onderdeel van de rode bloedcellen. Rode bloedcellen vervoeren zuurstof van de longen naar de weefsels. Zuurstof is nodig voor de verbranding van voedingsstoffen in de weefsels. Hierbij komt energie vrij. Daarnaast ondersteunt ijzer het immuunsysteem en draagt het bij aan onze energievoorziening.IJzer zit vooral in rund- en lamsvlees, volkorenbrood, broccoli en sperziebonen.

• Koper zorgt er voor dat ijzer wordt vastgelegd in hemoglobine, de rode kleurstof in ons bloed, en speelt zodoende een rol bij het zuurstoftransport in het lichaam. Ook is koper betrokken bij de pigmentatie van huid en haar en bij bindweefsel- en botvorming. Het mineraal koper is ook van belang voor een goede weerstand en draagt bij aan de energievoorziening van ons lichaam. Koper zit in groente, fruit, vlees, brood en andere graanproducten, en cacaoproducten. 

• Magnesium is nodig voor de energiestofwisseling in het lichaam, de overdracht van zenuwprikkels en het goed functioneren van de spieren. Verder geeft het mineraal magnesium stevigheid aan het skelet en is het nodig voor de opbouw van spieren. Magnesium is ook essentieel bij het omzetten van het hormoon T3naar T4. Magnesium zit in brood en graanproducten, groente, noten, melk en melkproducten en vlees.

Let wel:

- In biologisch brood zit geen gejodeerd zout, dus geen jodium, onlogisch toch!
- Zwangere en vrouwen die borstvoeding geven, hebben extra jodium nodig.
- Gebruik geen soja producten wanneer je medicatie nuttigt. Soja breekt de hormonen versnelt af.

- Grapefruitsap heeft invloed op medicatie, neem medicatie altijd in met water.

 

SAMENVATTING:

Jodium is een mineraal. Waarbij in het geval van een schildklieraandoening zowel een tekort als een overschot moet worden voorkomen:

• Jodium is een mineraal dat nodig is voor de vorming van schildklierhormonen die belangrijk zijn voor de groei en de stofwisseling.
• Ook is jodium van belang voor het goed functioneren van het zenuwstelsel en ondersteunt dit mineraal de energievoorziening.
• Jodium komt voor in zeewater, zeevis/schelpdieren, zeegroenten, in aarde en in drinkwater. In verschillende soorten groenten, melk- en melkproducten komt jodium ook voor.
• Een tekort en een teveel aan jodium kunnen beide schadelijk zijn voor het lichaam.
• Bij een normaal functionerende schildklier kan het lichaam een grote hoeveelheid jodium goed verdragen.
• Wanneer de schildklier onvoldoende functioneert, kan een teveel aan jodium echter zorgen voor een schildkliervergroting.
• Struma kan worden veroorzaakt door zowel een te traag als een te snel werkende schildklier.